Histoia Włodar Zabytki

Rys historyczny

Pierwsze zapiski o wsi pochodzą z 1284 r. Wystąpiła ona w postaci łacińskiej nazwy Villa Wlokmari, czyli wieś Vlokmara, który być może był jej założycielem lub właścicielem. Kościół wzmiankowany był w 1305 r. w dokumencie "Liber fundationis episcopatus Vratislawiensis". W 1371 r. odnotowana została z niemiecką nazwą Wolkmanstorf, używaną zamiennie z łacińską Fulkmani Villa (1379). Przez kilka wieków dominowała forma Volkmannsdorf i taka utrzymała się do 1945 r.

W tym najbardziej odległym okresie dziejów wsi odnotowany został kościół parafialny pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Panny Marii. Wzmiankowany był już w 1305 r. Od kilku wieków miejscowość była określana jako “pagus episcopalis” – wieś biskupia. Wieś zasłynęła w historii bogactwem dębów w swoich okolicznych lasach. W 1694 roku dęby, pochodzące z naszej wsi, były dostarczone do budowy twierdzy w Nysie. Była ona własnością biskupów wrocławskich z zarządem w Nysie.
Friedrich Zimmermann podał w 1783 r., że Włodary były dużą wsią. Znajdował się tu nadal kościół parafialny, plebania i szkoła. Włodary posiadały 104 zagrody, które obejmowały 78 kmieci, czyli chłopów pełnorolnych, 212 zagrodników i 3 chałupników. Objęci oni byli jurysdykcją sądu dworskiego w Nysie. Wieś należała do biskupów wrocławskich do 1810 r. W następnych latach własność biskupia była tu systematycznie redukowana. W 1828 r. Włodary posiadały nie jak dotychczas jednego, lecz dwóch dużych właścicieli. Dominowała tu nadal własność biskupia, lecz pojawił się także folwark sołtysi, którego właścicielem był Anton Beck (dolny majątek). Obie części posiadały swoje osobne sądy i pocztę w Nysie. Ludność wsi dorównywała małym miasteczkom i liczyła w 1830 r. - 834 mieszkańców i 173 domy. Największą własność ziemską w 1861 r. stanowił majątek dolny z 400 morgami ziemi, którego właścicielem był Eugen Krautwurst. Cała wieś posiadała 78 kmieci, 38 zagrodników i 21 chałupników. Liczba tak zwanych pełnorolnych chłopów (kmieci), a więc takich, którzy mogli się utrzymać ze swojego gospodarstwa, była tu znacznie większa niż w innych wsiach. Świadczyło to o zamożności tutejszych mieszkańców. Kościół i wieś znajdowały się wtedy pod królewsko-biskupim patronatem.

Dynamiczny rozwój demograficzny wsi spowodował, iż w 1883 roku Włodary przekroczyły 1000 mieszkańców (1010). Ze względu na znaczenie wsi pod koniec XIX w. założono tu Włodarski Związek Kas Oszczędnościowo- Pożyczkowych. Firma ta była wyrazem ożywienia gospodarczego na wsi i stymulatorem rozwoju rolnictwa.

W latach trzydziestych i czterdziestych XX w. we Włodarach znajdowały się dwa duże i dobrze prosperujące majątki. Właścicielem górnego, szlacheckiego, był Robert Gaideczka. Majątek ten posiadał dwa folwarki i obejmował 106 ha gruntów ornych, 9 ha łąk, 5 ha lasu i inne. Gospodarstwo specjalizowało się w chowie trzody chlewnej i bydła wschodniofryzyjskiego.

Drugi majątek (dolny) nie był na prawach szlacheckich. Jego gospodarz, Franz Daniel, określał siebie jako rolnika, choć jego włości nie różniły się od majątków szlacheckich ani pod względem zabudowy folwarku ani pomieszczeń mieszkalnych, czy też zamożności. Właściciel mieszkał w gustownym, obecnie nieistniejącym dworku. Gospodarstwo Daniela specjalizowało się w hodowli czerwonego bydła rasy wschodniofryzyjskiej. W latach 1935-1942 Volkmannsdorf była siedzibą gminy. Znajdowały się w niej:
- Urząd Stanu Cywilnego
- Posterunek Żandarmerii
- Ochotnicza Straż Pożarna
- Związek Dawniejszych Żołnierzy.
W roku 1930 powstała również stacja dla Sióstr Zakonu „Graue Schwestern”.

W okresie II wojny światowej liczba mieszkańców Włodar była nadal wysoka i 01.01.1941 roku wynosiła 929. Oznaczało to jednak stagnację na poziomie sprzed 100 lat.

Po II wojnie światowej zdecydowana większość mieszkańców – rodzin niemieckich wyjechała do Niemiec. Na ich miejscu osiedlili się przesiedleńcy z przedwojennych kresów wschodnich, głównie mieszkańcy Darachowa.

Po tych procesach migracyjnych w 1950 r. wieś liczyła 768 osób, w 1960 roku 861, w 1966 r. 881, w 1970 r. liczba ta wzrosła do 895. Zatem w latach 1950-1970, we Włodarach przybyło 16,5 % nowych mieszkańców, choć w całej gminie w tym czasie wystąpił w tej dziedzinie spadek (1,6%). W 1970 r. utrzymujących się z pracy w rolnictwie mieszkańców wsi było 60,9%, w zawodach pozarolniczych znalazło zatrudnienie zaś 39,1%. Można, zatem powiedzieć, że zatrudnienie w rolnictwie było tu zbyt duże a to ze względu na brak w okolicy większych zakładów pracy. Pracę zawodową najczęściej podejmowano w oddalonej od wsi kilkanaście kilometrów – Nysie. Mimo tego ogólna aktywność zawodowa mieszkańców była dosyć wysoka i wynosiła 1970 r. – 55,3%, a więc znacznie więcej niż średnia w gminie (51,7%). Zatrudnienie we wsi dawało kilka firm. Początkowo po wojnie na miejscu dawnego majątku dolnego powstał PGR, później przekształcony w Gospodarstwo Rolne Zasobów Własności Rolnej Skarbu Państwa. Ponadto od lat pięćdziesiątych funkcjonowała tutaj RSP i SKR.

Początek strony

Strona główna